Erken Doğum Riskini Önceden Tespit Etmek Mümkün mü?
Evet. Günümüzde gelişmiş gebelik takibi yöntemleri sayesinde erken doğum riski önceden öngörülebilir ve çoğu durumda önleyici adımlar atılabilir. Bunun için hem klinik geçmiş hem de ultrason ve laboratuvar testleri birlikte değerlendirilir.
Önemli Tarama Testleri Nelerdir?
Erken doğum riski taşıyan anne adaylarında aşağıdaki testler sıkça kullanılır:
Serviks Uzunluğu Ölçümü (Transvajinal Ultrason):
20–24. haftalar arasında yapılan bu ölçüm, servikal kısalığın erken doğum riskini belirlemedeki en önemli göstergelerindendir.
<25 mm ölçülen serviks, artmış risk anlamına gelir.
Fetal Fibronektin (fFN) Testi:
Servikste yer alan ve doğum zamanı yaklaştıkça artan bir proteinin varlığını ölçer.
24–34. haftalar arasında yapılan bu test, önümüzdeki 1–2 hafta içinde doğum olasılığı hakkında fikir verir.
Enfeksiyon Taramaları (İYE, Bakteriyel Vajinozis, Üreaplasma vb.):
Sessiz seyreden genital ve üriner enfeksiyonlar erken doğumun en sık nedenlerinden biridir.
Gerekli durumlarda kültür ve PCR testleri önerilir.
Rahim Kasılma Aktivitesi İzleme (NST veya Evde Giyilebilir Cihazlar):
Bilinçsizce hissedilen rahim kasılmaları erken doğumu haber verebilir.
Özellikle önceki doğumu erken gerçekleşmiş kadınlarda kullanılır.
Ultrason Bulguları Erken Doğum Hakkında Ne Söyler?
Modern ultrason teknikleriyle hem serviksin yapısal özellikleri hem de fetusun gelişimi ayrıntılı biçimde izlenebilir. Aşağıdaki bulgular erken doğuma işaret edebilir:
- Servikal funneling (huni şekli açılma): Serviksin iç kısmında açılma başladığını gösterir.
- Serviksin dinamik olarak kısalması: Muayene sırasında serviksin pozisyonuna göre boyunun değişmesi, rahim ağzında zayıflık belirtisi olabilir.
- Amniyon sıvısında artış (polihidramnios): Rahim içi basıncı artırarak doğumu tetikleyebilir.
Kliniğimizde Uygulanan Gelişmiş İzlem Yaklaşımı
Prof. Dr. Arda Lembet’in yüksek riskli gebelikler konusundaki deneyimi doğrultusunda, kliniğimizde şu uygulamalarla erken doğum riski titizlikle yönetilir:
- Tüm gebelerde 20–24. hafta aralığında rutin serviks uzunluğu ölçümü yapılır.
- Yüksek riskli grupta, gerekirse seri ölçümlerle serviks dinamik olarak izlenir.
- Fetal fibronektin ve servikal enfeksiyon testleri planlı aralıklarla ya da klinik şüphe durumunda kullanılır.
- Multidisipliner karar desteği ile doğum şekli ve zamanlaması bireyselleştirilir.
- Kliniğimizin özel kayıt sistemi sayesinde, her danışanın risk profili interaktif şekilde izlenir ve erken müdahale mümkün kılınır.
Ölç, İzle, Önle
Erken doğumu öngörmek her zaman mümkün olmasa da, modern tarama yöntemleri ve tecrübeli takip sayesinde riskin büyümeden önlenmesi mümkündür. Bu süreçte en önemli adım, zamanında yapılan ölçümler ve kliniğe özgü bireyselleştirilmiş izlem planıdır.
