HPV (Human Papilloma Virüsü), yalnızca rahim ağzı kanseri değil, aynı zamanda penis, anüs ve vajina gibi anogenital kanserlere yol açabilen yaygın bir enfeksiyon etkenidir. Ayrıca genital siğillerin %90’ından sorumludur. HPV aşısı, hem kansere neden olan yüksek riskli tipleri hem de siğil oluşturan tipleri hedef alarak güçlü bir koruma sağlar.
HPV aşıları üç farklı formda mevcuttur. İkili aşı, rahim ağzı kanserine yol açan tip 16 ve tip 18’e karşı koruma sunar. Dörtlü aşı, bu iki tipe ek olarak genital siğillerin başlıca etkenleri tip 6 ve tip 11’e karşı da etkilidir. Daha kapsamlı koruma sağlayan dokuzlu aşı, ek yüksek riskli tipleri de hedef alır ancak Türkiye’de henüz yaygın olarak bulunmamaktadır. Ülkemizde sıklıkla kullanılan dörtlü HPV aşısı, üç doz şeklinde uygulanır. Uygulama sonrası hafif ateş, kırgınlık gibi yan etkiler genellikle kendiliğinden geçer.
HPV Aşısı Kimlere ve Ne Zaman Uygulanır?
HPV aşısı, hem kız hem erkek çocuklar için önerilmektedir. Aşılamanın en ideal zamanı, cinsel yaşama başlamadan önce bağışıklık gelişiminin en yüksek olduğu dönemdir. 11–12 yaşındaki kız ve erkek çocuklarda aşılama, HPV’ye karşı uzun süreli koruma sağlar. Araştırmalar, 10–13 yaş aralığında yapılan aşının %93 oranında koruyuculuk sağladığını, ileri yaşlarda bu oranın düştüğünü göstermektedir. Bu nedenle erken yaşta aşılama kritik önem taşır.
Erkeklerde HPV aşısı, yalnızca genital siğil riskini azaltmakla kalmaz, aynı zamanda penis, anüs ve orofaringeal kanserlerin önlenmesinde de koruyucudur. Özellikle eşcinsel veya biseksüel erkekler, birden fazla partner öyküsü olanlar veya bağışıklık sistemi zayıf bireyler (ör. HIV pozitif erkekler), yüksek risk grubunda olduklarından mutlaka aşılanmalıdır. 26 yaşına kadar tüm erkeklerde rutin HPV aşısı önerilmektedir.
Kızlarda ise aşı, rahim ağzı kanseri riskini %90’a varan oranlarda azaltır ve uzun vadede genital siğillere karşı da güçlü koruma sağlar. Daha ileri yaşlarda, cinsel aktif bireylerde de doktor değerlendirmesiyle aşılama yapılabilir. HPV’ye daha önce maruz kalınmış olsa bile aşının sağladığı kısmi koruma önemli avantajlar sunar.
HPV Aşısı Uygulaması ve Takibi
Kliniğimizde HPV aşısı uygulaması, yaşınıza, sağlık durumunuza ve risk faktörlerinize göre titizlikle planlanır. Aşı programı öncesi detaylı muayene ve risk analizi yapılır, hangi aşının sizin için en uygun olduğu belirlenir. Uygulama sonrasında gerekli doz takvimi ve takip randevuları düzenlenir.
HPV aşısı yaptıran bireylerin düzenli jinekolojik veya ürolojik kontrolleri ihmal etmemesi, koruyucu sağlık yaklaşımının en önemli parçasıdır.
