İdrar Kaçırma ve Tanı Testleri Nedir?
İdrar kaçırma, günlük aktiviteler sırasında istemsiz olarak idrarın dışarı sızması durumudur. Tüm kadınlarda yaşam boyu görülme oranı yaklaşık %15–20 civarındadır ve aslında tedavi edilebilir bir sorundur. Pek çok kişi yaşlanmanın doğal sonucu olduğunu düşünse de, idrar kaçırma kesinlikle yaşlılıkla kaçınılmaz hale gelen bir durum değildir.
Kadınlarda idrar kaçırma her yaş grubunda farklı nedenlerle ortaya çıkabilir. Bu durum bazen egzersiz, öksürme, hapşırma, ani hareketler gibi karın içi basıncını artıran faktörlerle tetiklenir. Bazı hastalar, tuvalet hissi geldiğinde tuvalete yetişemeden idrar kaçırır. Bu durum, sosyal hayattan uzaklaşmaya, günlük yaşam kalitesinin düşmesine ve ciddi özgüven kaybına yol açabilir. Arda Lembet ve ekibi gibi bu alanda deneyimli hekimlerle yapılacak görüşmeler, hem tanının doğru konmasına hem de kişiye özel tedavi planlarının oluşturulmasına yardımcı olur.
Tanı için önce ayrıntılı hikaye ve pelvik muayene yapılır. Sonrasında idrar tahlili, ürodinami gibi testler gerekebilir. Ürodinami, idrar torbasının çalışma prensibini ve kas kontrolünü ölçen gelişmiş bir tanı testidir. Günümüzde modern kliniklerde, hastayı yormayan ve muayene sırasında uygulanabilen basit tanı cihazları da yaygınlaşmıştır.
İdrar Kaçırma Türleri
Stres İdrar Kaçırma en sık görülen tiptir. Karın içi basıncı artınca (gülmek, öksürmek, ağır kaldırmak) idrar sızıntısı olur. Nedeni genellikle pelvik taban kaslarının zayıflaması veya iç sfinkter kaslarının görevini yapamamasıdır. Çok sayıda doğum yapmak, iri bebek doğurmak, menopoz ve obezite risk faktörleridir.
Urge İdrar Kaçırma (Aşırı aktif mesane), ani ve yoğun idrar yapma isteği duyup tuvalete yetişemeden kaçırma durumudur. Sebebi mesane kaslarının kontrolsüz kasılmasıdır.
Miks İdrar Kaçırma, stres ve urge tiplerinin birlikte görüldüğü tablodur.
Taşma İdrar Kaçırma ise mesanenin fazla dolması sonucu damla damla idrar sızmasıdır. Bu hastalar genelde mesanelerini tam boşaltamadıklarını hisseder. Diyabet, omurilik yaralanmaları ve ileri pelvik cerrahiler buna neden olabilir.
İdrar Kaçırma Tedavi Yöntemleri
İdrar kaçırma her yaşta tedavi edilebilir. Ancak tedavi yaklaşımı idrar kaçırmanın tipine ve nedenine göre değişir.
Davranışsal ve Kas Güçlendirme Tedavileri ilk basamaktır. Kegel egzersizleri, pelvik taban kaslarını güçlendirir ve kontrolü artırır. Bu egzersizler, günlük idrar sıklığı kaydı tutularak bir program halinde uygulanır. Destek olarak biofeedback (geri bildirim cihazı) ve elektrik stimülasyonu (kas uyarıcı yöntem) kullanılabilir. Bu yöntemler invazif değildir, ancak her hastada tam çözüm sağlamayabilir.
İlaç Tedavisi özellikle urge tipi kaçırmada etkilidir. Mesane kas aktivitesini baskılayan ilaçlar reçete edilebilir. Stres tipi kaçırmada ilaçlar genelde etkili olmaz. Bazı hastalarda lokal östrojen kremleri veya flasterler fayda sağlayabilir.
Cerrahi Tedavi ise diğer yöntemlerin yetersiz kaldığı durumlarda uygulanır. Cerrahi seçenekler şunlardır:
- Sling (Askı) operasyonları (TVT, TOT gibi)
- Retropubik süspansiyon (Burch ameliyatı)
- İğne ile süspansiyon teknikleri
- Periüretral enjeksiyonlar (Teflon, silikon gibi dolgu materyalleri)
Cerrahi müdahaleler, üretra desteğini güçlendirerek idrar kaçırmanın kalıcı şekilde düzelmesini hedefler.
